‘Ik ben in Aleppo geboren. Het zal dus weinigen verwonderen dat mijn vader pottenbakker was. Ik herinner mij dat ik heel jong al het gedreun van de wentelende steenen in den kelder opmerkte en vroeg wat het was. Men zei het mij, maar, hoe eenvoudig ook, gelooven kon ik het noch begrijpen. En later, toen ik gezien had en wist dat men mij niet bedroog, verlangde ik toch ’s nachts, voor mijzelf al half en half heimelijk, er naar dat eens dit geluid van iets anders afkomstig zou blijken te zijn, van iets dat overstelpend en ontzaggelijk was; ik wist zelf niet wat, maar was ervan overtuigd dat het mijn verbeelding te boven zou gaan.’ – WF Hermans (geschreven in 1941)
Het is feest: de dictator is (eindelijk) gevallen! Wat de toekomst brengen zal, dat weet niemand. De Franse Revolutie bracht immers liberté, egalité, fraternité maar ook het schrikbewind en het directoire. Maar voor nu is het muziek en dansen en knallende kurken! ✊🎉
In mijn geheugen gegraveerd
Het is dit jaar 30 jaar geleden dat ik Rihaab op school leerde kennen. Zij was met haar vader uit Syrië gevlucht voor de vader van de nu verjaagde dictator. Tijdens mijn tweede eindexamenjaar kwam ik, net terug uit de VS, terecht in het warme bad van een vriendengroep met wie ik veel zou beleven.
Rihaab en ik hadden in verschillende jaren het citaat uit ‘een ontvoogding’ van WF Hermans gebruikt voor het maken van een ets bij het vak tekenen en kunstgeschiedenis. Dat schiep een band. Voor mij was het citaat exotisch en ver weg. Voor Rihaab was het een denkbeeldige terugkeer naar thuis, de plek waar zij geboren is. Haar ets was veel mooier en doeltreffender en niet alleen omdat zij de betere kunstenaar is. Haar ets gaf vorm aan de liefde voor en het verlangen naar haar geboorteplaats.
Thuis
Hoewel er veel werk zal moeten worden verzet en vrijheid, gelijkheid en broeder/zusterschap in een democratisch Syrië nog geen gelopen race zijn, geeft dit nieuws veel Syrische ballingen weer een hoopvolle toekomst! Nu met de val van de dictator bestaat in ieder geval voor hen weer de mogelijkheid om daadwerkelijk te denken aan Aleppo als (tweede) thuis. En wellicht in de nabije toekomst kan Rihaab onze schoolvrienden en mij die stad eens laten zien en zeggen: ‘Ik ben in Aleppo geboren, en wel op deze plek! 🏡